نگرش مهندسی....

مطلب جالبی دیدم در مورد مدرک تحصیلی شخصیت های مهم کابینه دولت ها در قبل و بعد از انقلاب.....قبل از انقلاب شخصیت  های اصلی کابینه ها و دولت ها  اغلب فارغ التحصیل رشته های پزشکی بودند و بعد از انقلاب اغلب وزرا و شخصیت های تاثیر گذار مهندس بودند ....مهندس بازرگان و مهندس موسوی و احمدی نژاد که روسای سه دولت بعد از انقلاب بودند هر سه مهندس بودند و کابینه اقای هاشمی هم اکثریت با مهندسین بود ....این دید مهندسی یک نگرش مدیریتی خاصی را حاکم کرده من به عنوان کسی که هم در یک رشته فنی تحصیل کرده و هم علوم انسانی این دو دید متفاوت را نسبتا درک می کنم اگر کسی بخواهد با نگرش فنی به مسائل نگاه کند نهایتا جزیی نگر خواهد شد مثل کسی که می خواهد به مسافرتی برود نگرش فنی این خواهد بود که شما وسیله سفرت چه خواهد بود و چگونه می تواند شما را به مقصد برساند مسیرحرکت کدام است ....ولی نگرش کلان و غیر فنی این است:"مقصد شما کجاست؟" و این راه و ان وسیله نقلیه شما را به کجا می رساند ؟"این اخری از همه جزییات دیگر مهم تر است.....

نفوذ مهندسین در بعد از انقلاب حتی به حوزه هایی که غیر قابل نفوذ به نظر می رسد هم کشیده شد برخی فارغ التحصیلان علوم فنی مهندسی در حشر و نشر با برخی مراجع و روحانیون ومطالعه متون دینی نقش قدرتمندی در شکل گیری روشنفکری مذهبی و نوگرایی دینی داشتند افرادی مثل مهندس بازرگان مهندس سحابی......حتی این دید مهندسی در گفتمان بعد از انقلاب هم نقش موثری داشت مثلا واژه هایی مثل "مهندسی فرهنگی" مهندسی انتخابات" نهضت سخت افزاری" نهضت نرم افزاری" ...معانی این واژه ها منظور نظر من نیست بلکه نکته قابل توجه استفاده از واژه های فنی برای توصیف مفاهیمی است  که ذاتا متعلق به علوم انسانی است! و این نشان می دهد این واژه ها توسط تصمیم گیرانی ابداع شده که یا خودشان مهندس بوده اند و یا مشاورین مهندس داشته اند که خطوط اصلی را برایشان ترسیم کرده اند.....این نگرش مهندسی در بسیاری از تصمیم گیری ها مشهود است مثلا در دولت اقای هاشمی سدهای زیادی ساخته شد تا انجاییکه در مقطعی ایران یکی از کشورهایی بود که  بیشترین تعداد سد را بر روی رودخانه های خود ساخت ولی نه تنها این سدها نتوانست کمکی به کم ابی کشور کند که بعضا بلای جان محیط زیست شد و این سدها باعث خشک شدن بسیاری از تالابها و همچنین دریاچه ارومیه شد در دولت احمدی نژاد ایشان با منحل کردن سازمان برنامه و بودجه که متخصصین اقتصاد و مدیریت در انجا بودند عملا صدها میلیارد دلار از ثروت کشور در زمانی که نفت بیش از یکصد دلار فروخته می شد و از تحریم های امروز هم خبری نبود از دست رفت فرصت طلایی که احتمالا هیچ وقت تکرار نشود حتی در اموزش عالی هم این نگرش مهندسی مشهود است گفته می شود ایران به نسبت جمعیت بالاترین تعداد فارغ التحصیلان فنی مهندسی را در جهان داراست و این برای یک کشور جهان سومی عجیب است و البته این تعداد بی شمار مهندسین نتوانسته ایران را تبدیل به یک کشورصنعتی  کند مثال واضح صنعت خودرو سازی است که شاید سمبل صنعت در کشور ما باشد صنعت خودرو سازی حدود نیم قرن مشغول ساختن پیکان بود! و البته هنوز هم در پراید که بزرگترین قاتل ایرانیان نامیده می شود گیر کرده است و این نشان می دهد لزوما تعداد زیاد فارغ التحصیل رشته های فنی مهندسی منجر به صنعتی شدن یک کشور نمی شود......اداره یک کشور محتاج دید کلان و استراتژیک است  و این دید کلان را فقط علوم انسانی می تواند ایجاد کند و طبعا در سطحی پایین تر باید در هر موضوعی به وجه فنی ان هم پرداخته شود یک مثال جالب این که شاید تصور شما از یک وزیر دفاع یک ژنرال چهارستاره عبوس و کهنسال باشد در حالیکه وزرای دفاع 4 کشور قدرتمند اروپایی یعنی وزیران دفاع المان ایتالیا اسپانیا و فرانسه نه تنها ژنرال و نظامی نیستند که حتی مرد هم نیستند!  بلکه زنانی هستند که بعضا حتی سابقه نظامی گری هم ندارند و مدیرانی هستند که دید کلان و  استراتژیک  به مقوله امنیت ملی دارند و نیازی به این نیست که وزیر دفاع لزوما یک ژنرال و آموزش دیده نظام باشد در عوض می تواند از مشاوران نظامی به عنوان کارشناس بهره بگیرد....